کد مطلب:31877 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:15

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اينكه عقل يك پديده مجرد است يعني چه ؟

در پاسخ به سؤال شما دوست عزيز توجهتان را به سخنان عالم رباني ملااحمد نراقي جلب مي كنيم ايشان ميفرمايند :

اگر خواهي خودرا بشناسي بدانكه هر كسي را از دو چيز آفريده اند . يكي اين بدن ظاهر كه آنرا تن گويند و مركب است از گوشت وپوست و استخوان و رگ و پي و غير اينها و آن از جنس مخلوقات همين عالم محسوس است كه عالم جسمانيات است و اصل آن مركب از عناصر چهار گانه كه خاك و آب و باد و آتش است و آنرا به همين چشم ظاهر مي توان ديد ويكيديگر نفس ، كه آنرا روح و جان و عقل و دل نيز مي گويند و آن جوهريت مجرد از عالم ملكوت و گوهريست بس عزيز از جنس فرشتگان و عقول قادسه و دريت بس گرانمايه از سنخ مجردات كه خداي تعالي به جهت مصالحي چند كه شمه اي از آن مذكور خواهد شد به قدرت كامله خود ربطي تام ميان او و اين بدن ظاهر قرار داده ، او را مقيد به قيد علاقه اين بدن و محبوس در زندا ن تن تا وقتي معين و اجلي موعود كه قطع علاقه نفس از بدن ميشود رجوع به عالم خود مي كند و اين نفس را به چشم ظاهر نتوان ديد بلكه ديده مي شود مگر به بصيرت با طنيه.

هر گاه اطاعت نفس يا جان يا روح يا دل يا عقلي مذكور شدهمين جزء اراده ميشود بلكههر گاه انسان وآدم نيز گفته مي شود به غيراز اين چيزي مراد نيست زيرا چنانكه مذكور خواهد شد حقيقت انسان و آدمي همين است ،پس بدن آلتي است از نفس كه بايد با آن حالت به اموري چند كه مامور است قيام نمايد .

و بدانكه شناختن حقيقت بدن امريست سهل و آسان زيرا كه دانستي كه آن از جنس ماديات است و شناختن حقايقماديات چندان صعوبتي ندارد اما نفس چنانكه مذكور خواهد شد از جنس مجردات است به حقيقت او رسيدن و او را بكنه شناختن در اين عالم ميسر نيست ، مصرع : رو مجرد شو مجرد را ببين- ازآن جهت بود كه حضرت رسول اكرم صلي ا... عليه و آله شرح حقيقت اورا خواستند حضرت بيان نفرمود خطاب رسيد :

يسئلونك عن الروح قل الروح من امرربي يعني ازتواز حقيقت روح سوال مي كنند بگو كه روح از امر پروردگار من است بيش از اين رخصت نيافت كه بيان كند .

بلي هرگاه نفس انساني خود را كامل نموده باشد بعد از قطع علاقه از بدن وحصول تجرد براي او مقدوراست اورا بشناسد بلكه هر گاه دراين عالم نيز كسي نفس خود رابه سرحد كمال رساند وعلاقه اواز بدن كم شود بعيد نيست كه بتواند به معرفت برسد.2

براي مطالعه بيشتر در مورد عقل مناسب است به احاديث باب عقل در اصول كافي مراجعه فرماييد.









منابع و مآخذ :

1. سوره مباركه اسراء / آيه85

2. معراج السعاده، مرحوم ملا احمد نراقي، ص7-8